294 từ
1 phút đọc
Biện luận về số cực trị của hàm số đa thức

Đề bài: Cho hàm số y=f(x)=a×(xx1)k1×(xx2)k2×(xx3)k3××(xxn)kn(a0;kiN+)y=f\left(x\right)=a \times (x-x_{1})^{k_{1}} \times (x-x_{2})^{k_{2}} \times (x-x_{3})^{k_{3}} \times \dots \times (x-x_{n})^{k_{n}} \,\, \left(a \neq 0; k_{i} \in \mathbb{N}^+\right). Tìm số điểm cực trị của hàm số y=f(x)y=f\left(x\right).

Đặt CC bằng số ii sao cho kik_{i} chẵn.

Đặt LL bằng số ii sao cho kik_{i} lẻ.

Đặt n=i=C+Ln=\sum i=C+L.

Định nghĩa hàm sgn(x)sgn\left(x\right) như sau:

  • Nếu x=0    sgn(x)=0x=0\implies sgn\left(x\right)=0
  • Nếu x>0    sgn(x)=1x>0 \implies sgn\left(x\right)=1
  • Nếu x<0    sgn(x)=1x<0 \implies sgn\left(x\right)=-1

Ta có lnf(x)=ln(a×i=1nxxiki)=lna+i=1n(ki×lnxxi),x{xi}\displaystyle \ln\left|f(x)\right|=\ln\left(\left|a\right| \times \prod_{i=1}^n\left|x-x_{i}\right|^{k_{i}} \right)=\ln\left|a\right|+\sum_{i=1}^n\left(k_{i}\times \ln\left|x-x_{i}\right|\right), \quad \forall x \notin \{x_{i}\}

Đạo hàm hai vế trên ta có:

(lnf(x))=i=1n(ki×(lnxxi))    f(x)f(x)=i=1n(ki×xxixxi)    sgn(f(x))×f(x)sgn(f(x))×f(x)=i=1n(ki×sgn(xxi)×(xxi)sgn(xxi)×(xxi))    f(x)f(x)=i=1n(ki×(xxi)xxi)    f(x)f(x)=i=1n(ki×1xxi)    f(x)f(x)=i=1n(kixxi)\begin{aligned} & \left(\ln\left|f\left(x\right)\right|\right)'=\sum_{i=1}^n\left(k_{i}\times\left(\ln\left|x-x_{i}\right|\right)'\right) \\ \iff & \dfrac{\left|f\left(x\right)\right|'}{\left|f\left(x\right)\right|}=\sum_{i=1}^n \left(k_{i}\times\dfrac{\left|x-x_{i}\right|'}{\left|x-x_{i}\right|}\right) \\ \iff & \dfrac{sgn\left(f\left(x\right)\right)\times f'\left(x\right)}{sgn\left(f\left(x\right)\right)\times f\left(x\right)}=\sum_{i=1}^n \left(k_{i}\times\dfrac{sgn\left(x-x_{i}\right)\times\left(x-x_{i}\right)'}{sgn\left(x-x_{i}\right)\times \left(x-x_{i}\right)}\right) \\ \iff & \dfrac{f'\left(x\right)}{f(x)}=\sum_{i=1}^n \left(k_{i}\times\dfrac{\left(x-x_{i}\right)'}{x-x_{i}}\right) \\ \iff & \dfrac{f'\left(x\right)}{f(x)}=\sum_{i=1}^n \left(k_{i}\times\dfrac{1}{x-x_{i}}\right) \\ \iff & \dfrac{f'\left(x\right)}{f(x)}=\sum_{i=1}^n \left(\dfrac{k_{i}}{x-x_{i}}\right) \\ \end{aligned}

Đặt g(x)=f(x)f(x)=i=1n(kixxi)\displaystyle g\left(x\right)=\dfrac{f'\left(x\right)}{f\left(x\right)}=\sum_{i=1}^n \left(\dfrac{k_{i}}{x-x_{i}}\right)

Vậy nghiệm của g(x)g\left(x\right) tương ứng với nghiệm của f(x)f'\left(x\right) mà không phải nghiệm của f(x)f\left(x\right)

Ta lại có g(x)=i=1n(ki(xxi)2)=i=1n(ki(xxi)2)<0x{xi}\displaystyle g'\left(x\right) = \sum_{i = 1}^n\left(\dfrac{-k_{i}}{\left(x-x_{i}\right)^2}\right)=-\sum_{i = 1}^n\left(\dfrac{k_{i}}{\left(x-x_{i}\right)^2}\right) < 0 \quad \forall x \notin \{x_{i}\}

Vậy g(x)g\left(x\right) giảm đơn điệu trên mỗi khoảng (xi;xi+1)(1)\left(x_{i}; x_{i+1}\right) \quad (1)

Lại có limxxi+g(x)=limxxi+j=1n(kjxxj)=limxxi+(kixxi)+limxxi+(j=1,jin(kjxxj))\displaystyle \lim_{x\to x_{i}^+} g(x) = \lim_{x\to x_{i}^+}\sum_{j=1}^n \left(\dfrac{k_{j}}{x-x_{j}}\right)=\lim_{x\to x_{i}^+}\left(\dfrac{k_i}{x-x_{i}}\right)+\lim_{x\to x_{i}^+}\left(\sum_{j=1, j\neq i }^n \left(\dfrac{k_{j}}{x-x_{j}}\right)\right)

Ta thấy limxxi+(kixxi)=+\displaystyle \lim_{x\to x_{i}^+}\left(\dfrac{k_i}{x-x_{i}}\right) = +\infty

limxxi+(j=1,jin(kjxxj))\displaystyle \lim_{x\to x_{i}^+}\left(\sum_{j=1, j\neq i }^n \left(\dfrac{k_{j}}{x-x_{j}}\right)\right) hữu hạn.

Vậy limxxi+g(x)=+(2)\displaystyle \lim_{x\to x_{i}^+} g(x)=+\infty \quad (2)

Chứng minh tương tự ta có limxxi+1g(x)=(3)\displaystyle \lim_{x\to x_{i+1}^-} g(x)=-\infty \quad (3)

Từ (1),(2),(3)    \left(1\right), (2), (3) \implies có duy nhất một giá trị xx trong (xi;xi+1)\left(x_{i};x_{i+1}\right) là nghiệm của g(x)g\left(x\right) và cũng là nghiệm của f(x)f'\left(x\right). Có n1n-1 khoảng (xi;xi+1)\left(x_{i};x_{i+1}\right), vậy nên có n1n-1 nghiệm như vậy. (I)\left(I\right)

Xét các nghiệm xix_{i} sao cho ki2k_{i} \geq 2.

Ta thấy rằng nếu kik_{i} chẵn thì trên đồ thị y=f(x)y=f\left(x\right) sẽ tiếp xúc với trục OxOx tạo thành một cực trị.

Vậy có thêm CC điểm cực trị. (II)\left(II\right)

Từ (I)\left(I\right)(II)\left(II\right) ta có: Số điểm cực trị là (n1)+C=C+L1+C=2C+L1\left(n - 1\right)+C=C+L-1+C=2C+L-1

Vậy đáp án là 2C+L1\boxed{2C+L-1}